Engelgard: Szkodliwy mit Studnickiego

Wśród części prawicy funkcjonuje swoisty kult Władysława Studnickiego. Owszem, był to oryginał, nieraz interesujący, ale prawie zawsze się mylił, źle oceniał sytuację, kierował się irracjonalną nienawiścią do Rosji i nie mniej irracjonalną proniemieckością. Wynik II wojny światowej był dla niego nie do przejęcia. Kresy Wschodnie, które wbrew prawdzie – były dla niego „centrum” Polski, zostały poza granicami nowego państwa. Mimo to tuż przed śmiercią w 1953 roku snuł rozważania na temat powrotu 4 mln Polaków z Ziem Zachodnich na Kresy Wschodnie! Mało tego, uważał, że […]

Rozmowy małżeńskie Wielomskich: Studnicki jako nestor ruchu narodowego

Magdalena Ziętek-Wielomska: Niedawno nakładem wydawnictwa Magna Polonia ukazała się książka mec. Kazimierza Frąckiewicza Polskość Kresów Wschodnich. Jak sam autor przyznał w jednej z dyskusji, która odbyła się w Mediach Narodowych, książkę tę napisał przeciwko nam. A konkretnie przeciwko tezom, które zawarliśmy w artykule O polskiej myśli państwowej, opublikowanym w „Opcji na Prawo”, 2018, nr 151 (2). Konkretnie chodzi o nasze przekonanie, że paradoksalnie po II WŚ otrzymaliśmy granice, które umożliwiają stworzenie silnego, bo etnicznie – a przez to kulturowo spójnego – państwa narodowego. Tekst ten […]

Wielomski: Władysław Studnicki i program mitteleuropejski dla Polski

  Wprowadzenie do problemu W ostatnich latach obserwujemy zaskakujący wzrost zainteresowania koncepcjami geopolitycznymi Władysława Studnickiego. W niektórych kręgach intelektualnych jest on przedstawiany niemal jako prorok przyszłości, którego gdyby tylko słuchano, to losy II Rzeczypospolitej mogłyby się potoczyć całkiem inaczej. W sumie wytłumaczyć ten fenomen jest dość łatwo: Studnicki przez całe życie, jak i przez wiele lat po śmierci, był postacią izolowaną, uchodząc – nie bez powodu – za patologicznego germanofila. Nie mogło mu to przynieść popularności w okresie międzywojennym, gdy zbyt dobrze pamiętano jeszcze epokę […]

Wielomski: Studnicki-Tusk-Mitteleuropa

Władysław Studnicki to autor, którego w ostatnim czasie namiętnie czytam. Nie, nie dlatego, że jestem zafascynowany jego koncepcjami. Studiuję Studnickiego i czytam jego rozmaite prace, ponieważ – pośród historycznych polskich pisarzy politycznych– trudno byłoby mi znaleźć takiego, z którym bardziej się nie zgadzam. Nie mówię o polu ideologicznym (tutaj kilku z lewicy by się znalazło), ale na polu geopolitycznym. Władysław Studnicki był patologicznym germanofilem, któremu idea sojuszu niemiecko-polskiego w przededniu i w trakcie II Wojny Światowej przesłoniła realne spojrzenie na rzeczywistość ówczesnych stosunków międzynarodowych. Niemcy […]

Rozmowy małżeńskie Wielomskich 32: Władysław Studnicki

Adam Wielomski: Jestem po lekturze reedycji pracy Władysława Studnickiego „Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej” (Kraków 2018). Przyznam, że książka zszokowała mnie. Jestem daleki od potępiania Studnickiego za to, że uważał, iż w 1939 roku Polska powinna była zawrzeć sojusz z Niemcami, aby uniknąć wojny, którą mogliśmy sromotnie przegrać. Nikt wtedy nie mógł przewidzieć szaleństwa Hitlera i ostatecznego wyniku wojny. W 1939 roku byłby to, być może, mając ówczesne dane, krok politycznie racjonalny. Stąd znajdowane częstokroć u jego admiratorów oceny, że był politycznym „wizjonerem” i „prorokiem”, […]

Rękas: Marsz na Moskwę. Władysław Studnicki i jego idee

Jak o tym piszę gdzie indziej – trzeba rozdzielić realną potrzebę kolaboracji z Niemcami podczas wojny – od koncepcji Władysława Studnickiego dołączenia Polski do niemieckiej formuły geopolitycznej. Pierwsze – było defensywą polską, drugie – programem reorientowanego polskiego imperializmu. GEOPOLITYKA Natomiast jeszcze czymś innym są współczesne bajki o „wspólnym z Hitlerem marszu na Moskwę”, wynikające przede wszystkim z ignorancji tak na temat sytuacji międzynarodowej roku 1939, jak i przede wszystkim luk w historii militarnej i gospodarczej. Wszystkim wierzącym w szybki triumf Wehrmachtu i WP nad RKKA […]