Wielomski: Istota sporu PiS z PO

Kto jest strategicznym sojusznikiem Polski? Przez 25 ostatnich lat na pytanie te odpowiadano, że takim strategicznym sojusznikiem polityczno-militarnym w skali światowej są USA, a polityczno-ekonomicznym na kontynencie europejskim RFN.

Doktryna powyższa oparta była na przekonaniu o konieczności i możliwości utrzymywania ścisłego sojuszu z Waszyngtonem i Berlinem równocześnie. Milcząco zakładano, że obydwa ośrodki mają w polityce światowej wspólne cele, a więc realizacja obydwu wektorów równocześnie nigdy nie wywoła wewnętrznego spięcia. Uważano, że Niemcy w Europie robią to, czego oczekują od nich Amerykanie. Przez wiele lat w polityce światowej Waszyngton i Berlin ściśle ze sobą współpracowały i gdyby Hillary Clinton wygrała wybory prezydenckie (2016), to zapewne układ ten istniałby nadal. Jednakże wraz z nadejściem rządów Donalda Trumpa sojusz Waszyngton-Berlin przeżywa głęboki kryzys z racji sprzecznych interesów ekonomicznych (szczególnie chodzi o eksport niemieckich samochodów do USA), które aż do tej pory strona amerykańska minimalizowała z powodu olbrzymich korzyści politycznych związanych ze wzajemną współpracą. Niedawne odrzucenie przez Trumpa traktatu o wolnym handlu światowym (TPP w 2017 r.)  i obostrzenia celne przeciwko Meksykowi, gdzie niemieckie firmy produkują samochody, oznaczają nadwyrężenie lub nawet zerwanie tego sojuszu, z powodu amerykańskiego nacjonalizmu gospodarczego („America First!”).

Odzwierciedleniem tego pęknięcia w geopolityce światowej jest polityczne pęknięcie w Polsce. Stoję na stanowisku, że nie sposób zrozumieć naszych sporów politycznych bez kontekstu światowego. Wraz z konfliktem niemiecko-amerykańskim załamała się, licząca już ponad 25 lat, doktryna całego obozu solidarnościowego, że receptą na bezpieczeństwo i dobrobyt Polski w XXI wieku jest zasada podwójnej wasalizacji: 1/ wobec Berlina – w zakresie ekonomicznym jako takim (wykupienie przez niemiecki kapitał większości wartościowych zakładów i przekształcenie naszej gospodarki w podwykonawcę dla gospodarki niemieckiej) oraz politycznym w sprawach wewnątrz europejskich; 2/ wobec Waszyngtonu – we wszystkich kwestiach natury militarnej, a także w tych kwestiach politycznych, które mają charakter globalny (np. amerykańskie interwencje militarne w Iraku, a priori popierane przez kolejne polskie rządy).

Wraz z nadejściem Donalda Trumpa trudno być Polsce równocześnie w niemieckiej Mitteleuropie i w amerykańskim Trójmorzu, gdyż są to 2 projekty konkurencyjne i wzajemnie znoszące się. Punktem spornym Berlina i Waszyngtonu jest panowanie nad Europą wschodnią i Bałkanami. Spór Waszyngtonu z Berlinem wiąże się z problemem kto będzie beneficjentem amerykańskiego sukcesu w Zimnej Wojnie? Co oczywiste, Stany Zjednoczone chcą konsumować owoce swojego zwycięstwa, podczas gdy Niemcy próbują podporządkować sobie ziemie pomiędzy Odrą a Morzem Czarnym, aby uczynić z nich wielką przestrzeń stanowiącą zaplecze dla dynamicznego rozwoju własnej gospodarki.

Skutkiem opisanego powyżej tąpnięcia w stosunkach międzynarodowych było radykalne rozszpaltowanie polskiej sceny politycznej. Oto na wcześniejsze podziały personalne i grupowe w obozie post-solidarnościowym, związane ze sprzecznymi interesami poszczególnych polityków i popierających ich działaczy partyjnych w dążeniu do podziału stanowisk i dostępnych zasobów, nałożyły się odmienne spojrzenia na sprawy międzynarodowe. Różne polskie ośrodki polityczne w sposób odmienny widziały możliwości zapewnienia bezpieczeństwa Polski, poprzez wasalizację w stosunku do odmiennych partnerów zagranicznych:

1/ Prawo i Sprawiedliwość. To partia silnie uwikłana w tradycję romantyczną, insurekcyjną i piłsudczykowską, głosząca, że największe zagrożenie Polski pochodzi ze strony Rosji i ma ono charakter stricte militarny. Nic przeto dziwnego, że za cel podstawowy naszego kraju politycy PiS uznają sojusz z największym mocarstwem militarnym świata, czyli ze Stanami Zjednoczonymi. Tamże też lokowane są nadzieje na zapewnienie naszemu krajowi bezpieczeństwa energetycznego, czego skutkiem jest – ekonomicznie zdaje się dość wątpliwa, ale już podpisana – umowa z Amerykanami o dostarczanie Polsce gazu ziemnego (prawdopodobnie w cenie wyższej niż gaz rosyjski). Opowiadając się za strategicznym sojuszem z Waszyngtonem, rząd Beaty Szydło (2015-2017) mógł sobie pozwolić na publiczne dystansowanie się od hegemonialnych planów Berlina na kontynencie .

2/ Obóz liberalny. Wchodzące w jego skład Platforma Obywatelska i Nowoczesna genetycznie wywodzą się ze środowiska Unii Demokratycznej/Unii Wolności, gdzie fobie antyrosyjskie nie były aż tak silne jak w PiS. Środowiska te przez długi czas nie przyjmowały do wiadomości możliwości zaistnienia sprzeczności pomiędzy Niemcami a Stanami Zjednoczonymi, błędnie wierząc, że można równocześnie wiązać ekonomicznie i politycznie los Polski z Niemcami, a militarnie ze Stanami Zjednoczonymi. Dopiero koincydencja dojścia do władzy w Waszyngtonie Trumpa, a w Warszawie proamerykańskiego PiS-u zmusiła je do podjęcia jednoznacznego wyboru na rzecz Berlina. Wybór ten wiązał się także ze wsparciem, jakie liberalna opozycja otrzymuje z Niemiec, i z Unii Europejskiej, w walce politycznej w Polsce przeciwko rządowi PiS, oskarżanemu o łamanie demokracji .

Spór polityczny między PiS-em a obozem definiującym się jako liberalny jest ostry z powodów samoistnych i chodzi w nim o wpływy w państwie i związany z tym system beneficjów. Jednak jego intensywność jest nie do zrozumienia bez aspektu międzynarodowego. Walka Berlina i Waszyngtonu o panowanie w Warszawie to, de facto, walka o panowanie nad Europą Wschodnią. Nie mamy dostępu do kulisów polityki, ale zapewne obydwa ościenne mocarstwa angażują w nią znaczące środki – od ekonomicznych, przez polityczne, aż po wywiadowcze. W filmie Ubu król jest taka scena, gdy manifestanci stoją z wielkim napisem „Zagraniczne mocarstwa gwarancją naszej niepodległości”.

Adam Wielomski

Tekst ukazał się w tygodniku Najwyższy Czas!

Click to rate this post!
[Total: 18 Average: 4.6]
Facebook

3 thoughts on “Wielomski: Istota sporu PiS z PO”

  1. Wg. mnie sprawa jest bardziej skomplikowana… Gdyby doszło do realizacja zapowiedzi (…)kto nie płaci ten wypad(…) (tu chodzi o wypad z NATO) zamknęłaby wschodnią flankę w kotle co praktycznie przekreśla amerykańską obecność w regionie.

    Ponadto trzeba zwrócić uwagę na to, budowa Międzymorza to to nie tylko jako wizja hubu amerykańskiego LNG, ale konkurencyjna z nim Jedwabny Szlak II, którego autorem są Chiny… Które mają ostro na pieńku z Trumpem, do tego, że Kim, czyli jednym protegowanych Chin wciągnął Trumpa w pyskówkę o tym, kto ma większy przycisk… a niedawna dymisja Macierewicza może być przyczynkiem do powrotu do tego projektu, z którego wykluczył nas były Minister Obrony blokując inwestycję w centrum logistyczne w Łodzi.

    Z kolei jak spojrzymy na południe to natkniemy się na Turcję, która staję się antyzachodnia, do tego stopnia, że oskarża Europę i USA o wspieranie „terrorystów” z tzw. FATO. A z drugiej strony buduje sojusz z Rosją. A Polska… zawiązuje z Erdoganem jakiś kuriozalny sojusz!

    PS. Amerykańskie Międzymorze nie przekreśla niemieckiej dominacji przemysłowej w EŚW choć uderza w korzyści logistyczno-handlowe.

  2. W Polsce krzyżują się głównie wpływy Niemiec i Rosji, gdyż Polska w geopolitycznej rozgrywce jest traktowana jako zasób, wzmacniający albo jedną (III RP wobec RFN) albo drugą stronę (PRL wobec ZSRR) w ich wzajemnej rywalizacji. Natomiast Trójmorze jest wspierane przez Amerykanów jako zasób w utrzymaniu przy sobie Europy Zachodniej i przeciwdziałaniu rosyjskiej strategii wypierania USA z Europy w ramach hegemonii rosyjsko-niemieckiej pod nazwą „Europy od Lizbony do Władywostoku”.
    Niemcom koncepcja rosyjska się nie podoba tylko z tego względu, że jest dla nich oczywiste, kto grałby w takim układzie pierwsze skrzypce. Biedni Niemcy: Kaczyński chce od nich reparacji, a Trump ich wyrzuca z amerykańskiego rynku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *