Wielomski: Od Międzymorza do Mitteleuropy

Konflikt między Ukrainą i Polską nie jest o zboże. Spór ten jest tylko widocznym dla opinii publicznej symptomem zerwania w obustronnych stosunkach. Dodajmy, że nieuchronnego, co przewidział już ponad 100 lat temu Roman Dmowski, a czego politycy PiS nie potrafili czy nie chcieli dostrzec. Spór ten jest konieczny i wynika z mapy, czyli z geopolityki. Przez ostatnie półtora roku ciągle czytałem o sobie, że jestem „ruską onucą”. Nawet nie dlatego, że popierałem rosyjską agresję na Ukrainę – bo nie popierałem jej jako wielce niekorzystnej dla […]

Połosak: Władimir Putin „made in Germany”

Przedstawiona wyżej teza wydaje się sensacyjna. Jednakże uważna obserwacja faktów uprawdopodobnia ją. Warto więc tezę rozwinąć, może polskie ośrodki decyzyjne potraktują rzecz poważnie, choć szanse na to są małe. Antyrosyjskość naszej polityki zagranicznej jest od kilku lat w apogeum, cechuje ją polityczna krótkowzroczność w sprzyjaniu byłym republikom radzieckim i gorliwość, jeśli chodzi o próby wprowadzenia tam liberalnych systemów politycznych. Wszystko, co szkodzi Rosji, ma być dobre dla Polski, a rzeczywistych kosztów działań opartych na owej przesłance nie bierze się pod uwagę. Jednocześnie Rosja to rzekomo […]

„Jesteśmy przede wszystkim w sferze wpływów niemieckich” – Z prof. dr hab. Witoldem Modzelewskim rozmawia Mariusz Świder

Mariusz Świder: Panie Profesorze, dość powszechnie w Polsce uważa się, że PIS stawia na USA.  PO na Niemcy. Oba te kraje mają swoje interesy, by „napuszczać” nas na Rosję: Niemcy z powodu swoich interesów gospodarczych i wpływów europejskich (Mitteleuropa) – a Amerykanie – polityczno-wojskowych. Czy zgadza się Pan z takim stanowiskiem? Czy nie lepszym dla Polski byłoby równoważne traktowanie naszych interesów w relacjach z USA, Rosją, Chinami i Niemcami (liderującymi Unią Europejską)? Witold Modzelewski:  Możliwość wypracowania własnej doktryny politycznej a następnie podjęcie próby jej praktycznego […]

Modzelewski: Polski motyw w polityce niemieckiej ostatniego stulecia

Od ponad stu lat niemiecka polityka wobec Polski budowana jest na dwóch następujących założeniach: etnicznie ziemie naszego kraju (czyli była Kongresówka) mają być trwałym rezerwuarem taniej siły roboczej dla obiektywnie nieopłacalnego w warunkach rynkowych przemysłu niemieckiego (pierwszy podstawowy cel strategiczny), konieczności likwidacji każdej, nawet tylko potencjalnej konkurencji na polskim rynku ze strony miejscowego przemysłu, gdyż zbyt płytki rynek wewnętrzny państwa niemieckiego nie daje możliwości zbytu dla jego produktów; ziemie Kongresówki mają być, podobnie jak pozostałe państwa niemieckiej Mitteleuropy, niezagrożonym wewnętrzną konkurencją rynkiem dla niemieckich towarów […]

Modzelewski: „Partia pruska”

Użyte w tytule określenie („partia pruska”) pochodzi z końca XVIII wieku, gdy na scenie politycznej dochodzi do wielkich (i jak się później okazało tragicznych dla Kraju) wpływów grupa polityków wykreowanych i wspieranych przez pruski Berlin. Apogeum ich wpływów był czas Sejmu Czteroletniego i – a jakże – uchwalenie Konstytucji Trzeciego Maja. We współczesnej historiografii pomija się skrzętnie fakt, że owo „stronnictwo reform” było przez współczesnych nazywane właśnie „partią pruską”, bo jego związki z Berlinem były powszechnie znane i nieukrywane przez pruskich posłów w Warszawie. „Partią […]

Modzelewski: Mit federacji państw środkowo-wschodniej Europy rządzonej przez „małą Polskę”

Równo sto lat temu ostatecznie załamała się koncepcja powołania federacji na części terytoriów, które w XVIII wieku należały do państwa polsko-litewskiego. Historia tej choroby ma już bardzo bogatą literaturę – nie tylko naukową, lecz przede wszystkim polityczną i propagandową – więc nie będę jej streszczać: zainteresowani mogą przeczytać na ten temat dużo. W skrócie tylko przypomnę, że bezspornym rysem (zasadniczym) tej koncepcji było utworzenie związku dwóch, trzech a nawet czterech państw: wariant mały – Polska i Litwa, wariant szerszy – Polska, Litwa i Białoruś, wariant […]

Rozmowy małżeńskie Wielomskich 48: O Mitteleuropie

Magdalena Ziętek-Wielomska: Dzień przed Świętami dostaliśmy do ręki najnowszy numer naszego półrocznika „Pro Fide Rege et Lege”, którego tematem przewodnim jest hasło: Polska a niemiecka Mitteleuropa. Bez wątpienia dotknęliśmy tematyki, którą obecnie prawie nikt się nie zajmuje. Przekonaliśmy się o tym w momencie, kiedy szukaliśmy osoby, z którą – zgodnie z tradycją ostatnich numerów pisma – chcieliśmy przeprowadzić wywiad dotyczący tematu przewodniego. Okazało się, że pokolenie polskich historyków, którzy krytycznie badali kwestię niemieckiego ekspansjonizmu, po prostu wymarło i nie pozostawiło po sobie praktycznie żadnych uczniów. […]

Rozmowy małżeńskie Wielomskich 48: O Mitteleuropie

Magdalena Ziętek-Wielomska: Dzień przed Świętami dostaliśmy do ręki najnowszy numer naszego półrocznika „Pro Fide Rege et Lege”, którego tematem przewodnim jest hasło: Polska a niemiecka Mitteleuropa. Bez wątpienia dotknęliśmy tematyki, którą obecnie prawie nikt się nie zajmuje. Przekonaliśmy się o tym w momencie, kiedy szukaliśmy osoby, z którą – zgodnie z tradycją ostatnich numerów pisma – chcieliśmy przeprowadzić wywiad dotyczący tematu przewodniego. Okazało się, że pokolenie polskich historyków, którzy krytycznie badali kwestię niemieckiego ekspansjonizmu, po prostu wymarło i nie pozostawiło po sobie praktycznie żadnych uczniów. […]