Piasta: Piłsudski w Poznaniu?

Pisanie na nowo naszej rodzimej historii nabiera coraz większego rozmachu. W kontekście powyższego nie powinno dziwić, że duchowi spadkobiercy sanacji, w ramach wali z kultem jednostki, planują postawić w centrum Poznania pomnik Piłsudskiego. Związki „marszałka” z przedwojennym Poznaniem cechowały się daleko posuniętą wzajemnością. Ziuk, głęboko zakorzeniony w prowincjonalnej mentalności kresowej, Wielkopolan nie rozumiał i im nie ufał. Powszechną opinię przedwojennych poznańczyków o wąsatym brygadierze najlepiej zaś oddają słowa Dmowskiego (skądinąd poznańczyka przyszywanego): „Nie rozumie Polski, jest kombinacją starego romantyka polskiego z bolszewikiem moskiewskim. Otrzymawszy posadę […]

Lewicki: Tusk, niczym Piłsudski, przeprasza Ukrainę

Wydarzenia ostatnich tygodni wskazują, że w sprawie Ukrainy poważne siły polityczne osiągnęły porozumienie. Rosji zostało bezwarunkowo przywrócone członkostwo w Radzie Europy (CoE) przeciw czemu protestowali oczywiście delegaci ukraińscy, wysłani tam jeszcze za rządów byłego prezydenta Poroszenki. Niczego nie zdziałali swoimi protestami i obrażaniem przedstawicieli państw, którzy w głosowaniu o tym zadecydowali. Tylko sobie tym zaszkodzili, gdyż ci Francuzi, Włosi, Hiszpanie, czy Niemcy, którzy byli wystawieni na słuchanie ich impertynenckich i obraźliwych uwag o zdradzie, sprzedajności i uległości względem Rosji, będą, już na stałe, przeciwko wyznaczaniu […]

Odezwa Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Polski (maj 1926)

Od Redakcji: W mniemaniu potoczno-internetowym częsty jest pogląd, że zamach majowy z 1926 roku Józef Piłsudski przeprowadził przeciwko komunistom z Komunistycznej Partii Polski. W rzeczywistości przeprowadził go przeciwko powstałemu dopiero co prawicowemu tzw. trzeciemu rządowi Wincentego Witosa, opartego o sojusz Narodowej Demokracji i PSL „Piast”. Co więcej, w maju 1926 roku jego buntownicze działania poparli komuniści z Komunistycznej Partii Polski, co potem uznali za błąd (tzw. błąd majowy). Jako dowód drukujemy treść odezwy Komunistycznej Partii Polski z tych krwawych dni: Robotnicy, baczność! Najbliższe godziny mogą […]

Wielomski: Kresy Wschodnie – mity wokół polityki kresowej, sentymentalizm, roszczenia…

Politycy, publicyści i myśliciele polityczni w okresie rozbiorowym, czyli po 1772 roku przez dość długo zakładali, że odbudowane przyszłe Państwo Polskie będzie miało granice z 1772 roku, czyli obejmujące bardzo dalekie kresy, aż pod rogatki Smoleńska i Kijowa. Kiedy i w jakich okolicznościach zaczęto sobie uświadamiać, że program ten jest utopią? Jak patrzyli na problem piłsudczycy a jak narodowcy?  

Wielomski: Dyktatura populistyczna

Dyktatura dyktaturze nierówna. Są dyktatury konserwatywne i rewolucyjne, prawicowe i lewicowe, liberalne i socjalistyczne. Nie ma czegoś takiego jak jedna ideologia lub filozofia polityczna autorytaryzmu. Rządy personalne są jedną z form ustrojowych, jednym z narzędzi sprawowania władzy. Kiedy konserwatyści myślą sobie i piszą o dyktaturze, to zwykle mają przed oczami jakiegoś gen. Francisco Franco czy gen. Augusto Pinocheta, Czarnych Pułkowników w Grecji lub gen. Miguela Primo de Riverę. Rzadko dyktaturę kojarzymy z jak najbardziej równie autentycznymi dyktatorami jak Oliver Cromwell, Maximilien Robespierre, Adolf Hitler, Władimir […]

Śmiech: Roman Dmowski i Maria Koplewska

Postać Marii Piłsudskiej (primo voto Juszkiewiczowa, z domu Koplewska; 1865-1921), pierwszej żony Józefa Piłsudskiego fascynuje do dziś wielu badaczy historii Polski nie tylko ze względu na osobę Piłsudskiego, ale także z tego powodu, że prawdopodobnie to właśnie Maria (wówczas) Juszkiewiczowa spowodowała, że po raz pierwszy spotkali się i poznali właśnie Piłsudski i Roman Dmowski. O ile historia życia prywatnego Ziuka obfitowała w skandale i sensacyjne wydarzenia, które stanowiły przez lata pożywienie dla prasy brukowej, o tyle nie można tego samego powiedzieć o Dmowskim, którego szczegóły […]

Engelgard: Film „Niepodległość” – dotknięcie i historii i… propaganda

Film „Niepodległość” emitowany 12 listopada w telewizji Polsat i TVP 1 – przykuł uwagę kilku milionów ludzi. 1,5 godziny pokolorowanych, w dużej mierze nieznanych do tej pory kronik filmowych i ujęć – robi naprawdę duże wrażenie. Nie wypowiadam się na temat techniki kolorowania zdjęć, bo się na tym znam średnio, choć odnotowuję glosy krytyczne. Myślę wszakże, że dla przeciętnego widza jest to niedostrzegalne – on będzie chłonął historię ożywioną cyfrowo i w kolorze. I to jest niepodważalne – trzy lata pracy twórców filmu jak najbardziej […]

Piętka: Wkład Józefa Piłsudskiego w odzyskanie niepodległości w 1918 roku

Za przełomowy moment w odzyskaniu niepodległości przez Polskę uważa się przybycie 10 listopada 1918 roku do Warszawy Józefa Piłsudskiego, zwolnionego dzień wcześniej przez Niemców z więzienia w twierdzy magdeburskiej. Bezpośredni proces odzyskiwania niepodległości nie rozpoczął się jednak tego dnia, ale znacznie wcześniej i chwalebną rolę odegrała w nim Rada Regencyjna – organ władzy zwierzchniej Królestwa Polskiego powołany przez Niemcy i Austro-Węgry 12 września 1917 roku w następstwie aktu 5 listopada 1916 roku. Od początku swojego istnienia nie cieszyła się dużym autorytetem wśród społeczeństwa i głównych […]

Ciołkowski: O Piłsudskim bez retuszu

Kończąc pracę nie mogę pominąć swoich refleksji. Pierwszą, niezmiernie istotną jest fakt, iż Polska jako państwo nadal jest w moim przeświadczeniu krajem postkolonialnym. Fakt wieloletniej niewoli, zaborów, brutalnej sanacyjnej dyktatury, II wojny światowej oraz komunistycznego państwa — PRL-u wywarł bardzo głębokie piętno na polskim społeczeństwie. Zależność od obcych nie odcisnęła się jedynie na sprawach politycznych czy gospodarczych, ale przede wszystkim na sposobie myślenia Polaków o własnym państwie i własnej historii. Piętno niewłaściwego wyobrażenia o własnej historii jest najważniejszą sprawą, jaka powinna być natychmiast zlikwidowana. Musimy […]