Wielomski: Carl Schmitt a konserwatyzm

Carl Schmitt jest uważany za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli dwudziestowiecznego konserwatyzmu[1], któremu to poglądowi hołduje także autor niniejszej książki[2]. Z pewnością był jednym z największych teoretyków w całych dziejach konserwatyzmu, czyli nurtu politycznego, którego oficjalna historia zaczyna się w roku 1789, wraz z ruchem społecznego potępienia przemian i zbrodni dokonanych w czasie Rewolucji Francuskiej i pod wpływem filozofii Oświecenia, do której odwoływali się rewolucjoniści. Carl Schmitt to postać, którą w dziejach konserwatyzmu można zestawić obok klasyków: Edmunda Burke’a, Josepha de Maistre’a, Louisa de Bonalda, Adama […]

Wielomski: Katolik – Prusak – Nazista. Sekularyzacja w biografii ideowej Carla Schmitta. Nowość w Bibliotece Konserwatyzm.pl!

Carl Schmitt uchodzi w Polsce za liczący się autorytet prawicowej myśli konserwatywnej. Rzeczywiście, jest jednym z najznaczniejszych przeciwników liberalizmu i demoliberalnego bałaganu, ale czy to wystarczy, by go wynosić na ołtarze, w tym ołtarze katolickie? Jaki był ten myśliciel wychowany w katolickiej rodzinie w otoczeniu sprotestantyzowanej kultury niemieckiej? Jak zachował się w czasie próby, jaką dla intelektualisty był nazizm? Powodem przewartościowania politycznego i łatwego ulegnięcia czarowi totalitaryzmu i ideologii narodowosocjalistycznej miałaby być gwałtowna laicyzacja czy, jak woli mówić sam Schmitt, sekularyzacja wyobrażeń społecznych. Dla myśliciela politycznego, według […]

Wielomski: Augustiańska teologia prawna

  Teologiczno-polityczna teoria analogii Carl Schmitt w Teologii politycznej (1922) pisał, że „wszystkie istotne pojęcia z zakresu współczesnej nauki o państwie to zsekularyzowane pojęcia teologiczne”[1]. Następnie ukazał rozmaite paralele pomiędzy teologiczną omnipotencją Boga a absolutyzmem króla w nowożytnym państwie, religijnym deizmem a agnostycznym liberalnym parlamentaryzmem, ateizmem a komunizmem i anarchizmem, cudem a dyktaturą, etc. W kwestii tej Schmitt rozwijał i systematyzował idee opisywane już wcześniej, w XIX stuleciu, przez francuskich i hiszpańskich tradycjonalistów oraz niemiecką lewicą heglowską[2]. Definiując teologię polityczną jako sekularyzację pierwotnych pojęć teologicznych, […]

Wielomski: Podmioty uprawnione do prowadzenia wojen w teorii Carla Schmitta

  Kontekst historyczny powstania teorii „jus publicum europaeum” „Jestem ostatnim świadomym reprezentantem jus publicum europaeum, jego ostatnim wykładowcą i badaczem” – pisał sam o sobie Carl Schmitt w 1950 roku[1]. Koncepcję tegoż jus publicum europaeum (prawo publiczne europejskie) niemiecki prawnik przedstawił w wielkiej rozprawie  Nomos ziemi w prawie narodów Jus Publicum Europeum (Der Nomos der Erde im Völkerrecht des Jus Publicum Europeum, 1950). Prace nad tym dziełem Carl Schmitt rozpoczął już w 1942 roku. Rozprawa pierwotnie była pisana jako traktat uzasadniający jego tezę o zmierzchu […]

Święcicki: Strażnik konstytucji broni sposobu życia danego narodu

W pozytywizmie prawnym zawarte jest przekonanie, że lepiej będzie jeśli prawo stanowione nie będzie niczym uwarunkowane, że będzie samo dla siebie miarą, czystym wyrazem woli prawodawcy. W parze z tym przekonaniem idzie odrzucenie filozofii politycznej, obiektywnej podstawy prawa jaką znaleźć możemy chociażby w prawie naturalnym. Jest to złudne przekonanie, ponieważ większość z ludzi ma intuicyjne poczucie sprawiedliwości i wcale nie jest ono tak relatywne, jak się mogłoby wydawać – mówi dr Łukasz Święcicki, politolog, autor książki „Carl Schmitt i Leo Strauss. Krytyka pozytywizmu prawniczego w […]

Wielomski: Carl Schmitt i jego teologia polityczna

Religia w nauce niemieckiej na początku XX wieku W okresie dominacji na niemieckich uniwersytetach metodologii pozytywistycznej (przełom XIX i XX wieku) pisanie o sprawach wiary i religii stanowiło poważny problem dla naukowca, który był chrześcijaninem. Metodolodzy pozytywistyczni samo przyznanie się do wiary uznawali za postawę nie do przyjęcia, będącą – mówiąc językiem Maxa Webera – przejawem ingerencji doktrynalnych wartości w proces obiektywnego opisu rzeczywistości1. Dlatego otwarta afirmacja chrześcijaństwa dyskwalifikowała badacza w świecie uniwersyteckim. Dotyczyło to szczególnie katolicyzmu, wobec którego niemieccy akademicy – gdzie dominowali zsekularyzowani […]

Święcicki: Aktualność Carla Schmitta

Czytelnikom Pro Fide, Rege et Lege nie trzeba przedstawiać Carla Schmitta. Ale czy zwykły, w miarę orientujący się w rzeczywistości politycznej obywatel wie kim był Schmitt? W ostatnim czasie jego nazwisko pojawiło się wielokrotnie w telewizji i prasie: o „doktrynie Carla Schmitta” w tonie potępienia mówił w trakcie dyskusji o Trybunale Konstytucyjnym poseł partii opozycyjnej. W jego ocenie partia rządząca miałaby się posługiwać ideami Schmitta w zaprowadzaniu swoich porządków w państwie. A że Schmitt nazistą był, to i ci, którzy mieliby się jego nauk słuchać… […]

Nowe i katechoniczne Pro Fide Rege et Lege (2017, nr 77-78) już dostępne w naszym sklepie!

Szanowni Czytelnicy! Z przyjemnością informujemy, że nowy numer Pro Fide można już nabyć w naszym sklepie: http://sklep.konserwatyzm.pl/pro-fide-rege-et-lege-2017-nr-77-78/ Cena w naszym sklepie to tylko 17 PLN (w empikach 25). Zachęcamy do zakupów! Redakcja   Wstęp. Aktualność Carla Schmitta (Łukasz Święcicki) Tłumaczenia Tomasz Mann, Polityka wewnętrzna i zewnętrzna Jacek Kępa, Braterski spór o politykę. Komentarz tłumacza Carl Schmitt, Dodatki do Pojęcia polityczności Leo Strauss, Kryzys naszych czasów Leo Strauss, Kryzys filozofii politycznej Leo Strauss, Epilog Temat numeru: Carl Schmitt Adam Wielomski, Carl Schmitt i jego teologia polityczna […]

Wielomski: Geneza antropologii politycznej Carla Schmitta

Zwolennicy pesymistycznej antropologii nauczają, że człowiek rodzi się zły lub takim staje się w ciągu swojego życia. Jest namiętny i irracjonalny. Jest egoistą i nie brzydzi go przemoc. Chrześcijanie twierdzą, że został skażony grzechem pierworodnym, który trwale zmienia jego naturę. Badacz doktryn polityczno-prawnych jest świadomy, że u zdecydowanej większości myślicieli politycznych konstatacja taka prowadzi do krytyki liberalizmu oraz wolności indywidualnych i, konsekwentnie, do pochwały władzy autorytarnej. Jak zauważa Thomas Molnar, analizując konserwatywną myśl polityczną jako taką, „z punktu widzenia politycznego doktryna o grzechu pierworodnym jest […]

Bartyzel: Teoria dyktatury Carla Schmitta

Problem dyktatury to problem konkretnego wyjątku. Ukazanie się po niemal stu latach od pierwodruku oryginału (1921) polskiego przekładu Dyktatury Carla Schmitta jest czymś więcej niż tylko zaczernieniem kolejnej białej plamy w zakresie obecności fundamentalnych dzieł współczesnej filozofii politycznej w naszym obiegu naukowym i czytelniczym. To bowiem również szansa na rozjaśnienie pojęcia wszechobecnego wprawdzie w dzisiejszym języku politycznym, wszelako zasługującego raczej na to, aby nazwać go paplaniną, szczególnie gdy weźmie się pod uwagę jego banalność, mętność i rozliczne symplifikacje. Możemy być przecież pewni, że kiedy z […]