Motas [rec.]: Maciej Rymwid Słęcki, „Narodowy konserwatyzm. Działalność i myśl polityczna polskich ugrupowań narodowo-konserwatywnych w latach 1918-1928”, Radzymin-Warszawa 2020

Monografia zatytułowana „Narodowy konserwatyzm. Działalność i myśl polityczna polskich ugrupowań narodowo-konserwatywnych w latach 1918-1928” to najnowsza praca autorstwa Macieja Rymwida Słęckiego. Celem pracy było ukazanie formacji, której działalność i program odzwierciedlały swoistą syntezę ideową nurtu konserwatywnego z licznymi elementami charakterystycznymi dla obozu Narodowej Demokracji. Wśród ośrodków politycznych ukazanych w pracy znalazły się m.in. Stronnictwo Zachowawcze, Chrześcijańsko-Narodowe Stronnictwo Rolnicze oraz, zrzeszające konserwatywną młodzież, Organizacja Młodzieży Narodowo-Zachowawczej i Organizacja Młodzieży Monarchistycznej. Naczelnym reprezentantem omawianego nurtu było jednak Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe, do którego czołowych przedstawicieli należeli: Stanisław Dąbrowski, Edward […]

Motas: Dmowski i Piłsudski w Teatrze Telewizji

Premiera pierwszych odcinków „Króla” – ekranizacji powieści Szczepana Twardocha w reżyserii Jana Matuszyńskiego – to nie jedyna nowość tegorocznej jesieni. 9 listopada br. w Teatrze Telewizji w TVP wyemitowana została sztuka zatytułowana „Ni z tego, ni z owego” w reżyserii Macieja Wojtyszki. Jej fabułę stanowi historia znajomości Marii Juszkiewiczowej (w tej roli Monika Buchowiec) z Romanem Dmowskim (Dariusz Kowalski) i Józefem Piłsudskim (Mariusz Ostrowski), a relacje pomiędzy postaciami przedstawione zostały na tle ważnych wydarzeń historycznych, m.in. rewolucji 1905 roku oraz I wojny światowej. Ukazanie wzajemnych […]

Motas [rec.]: Krzysztof Kosiński, „«Ekonomia krwi» Konspiracja narodowa w walczącej Warszawie: 1939-1944-1990”, Warszawa 2020, ss. 1119.

Praca Krzysztofa Kosińskiego „«Ekonomia krwi» Konspiracja narodowa w walczącej Warszawie: 1939-1944-1990” stanowi obszerne studium poświęcone podziemnym strukturom obozu narodowego w czasie II wojny światowej. Prof. Krzysztof Kosiński jest pracownikiem naukowym Instytutu Historii PAN, jego głównym przedmiotem zainteresowań była do tej pory historia społeczna, w tym m.in. problematyka młodzieży w PRL. Tytuł jego najnowszej pracy stanowi z jednej strony nawiązanie do jednego z najgłośniejszych artykułów Adama Doboszyńskiego (opublikowanego na łamach londyńskiej „Walki” w listopadzie 1943 r.), z drugiej zaś wyjaśnia motywy, dla których autor podjął się […]

Motas [rec.]: Ariel Orzełek, „Poszukiwania modelu realizmu politycznego. Myśl i publicystyka Aleksandra Bocheńskiego”, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2019, ss. 675.

Postać i dorobek Aleksandra Bocheńskiego (1904-2001) spotykały się dotąd jedynie z incydentalnym zainteresowaniem ze strony badaczy. Jego twórczość była przedmiotem kilku artykułów naukowych. Ukazała się własnie praca dr. Ariela Orzełka zatytułowana „Poszukiwania modelu realizmu politycznego. Myśl i publicystyka Aleksandra Bocheńskiego”. Wcześniej mieliśmy publikacje autorstwa m.in. Ryszarda Mozgola („Ryzykowna gra. Jak Aleksander Bocheński przyczynił się do powstania «Dziś i Jutro»”, „Biuletyn IPN”, nr 4/2007; „Ryzykowna gra – czyli o roli jaką odegrał Aleksander Bocheński w powstaniu grupy «Dziś i Jutro»”, „Pro Fide Rege et Lege”, nr […]

Motas [rec.]: Jan Gwalbert Pawlikowski, „O mesjanizmie i konserwatyzmie polskim. Wybór pism”, oprac. T. Sikorski, A. Wątor, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2019

Najnowsza praca wydana w oficynie krakowskiego Ośrodka Myśli Politycznej zatytułowana „O mesjanizmie i konserwatyzmie polskim” stanowi wybór pism Jana Gwalberta Pawlikowskiego. Opracowania wyboru, poprzedzonego obszernym rysem biograficznym, dokonali dwaj szczecińscy badacze dziejów Narodowej Demokracji – prof. prof. Tomasz Sikorski i Adam Wątor. W swoim dorobku mają oni już jedną publikację stanowiącą wybór źródeł związanych z osobą Gwalberta Pawlikowskiego, zatytułowaną „Korespondencja i papiery polityczne Jana Gwalberta Pawlikowskiego z lat 1904-1914” (Radzymin – Szczecin 2014; prezentowaliśmy ją w „MP” nr 41-42 z 12-19.10.2014). Najnowszy wybór podzielony został […]

Motas: Stanisław Rymar. Stary endek z Krakowa

Stanisław Rymar należał do licznej w łonie przedwojennego obozu narodowego grupy, określanej, w najlepszym słowa tego znaczeniu, jako działacze drugiego planu. Nie piastował kluczowych funkcji organizacyjnych, trudno zaliczyć go także do grona endeckich ideologów. Był jednak jednym z tych działaczy, dzięki którym Narodowa Demokracja odgrywała tak istotną rolę w życiu społeczno-politycznym przedwojennej Polski. Dzięki swojej aktywności na polu pracy oświatowej, przede wszystkim wśród ludu, zaangażowaniu w liczne organizacje, stowarzyszenia oraz inicjatywy obywatelskie należał bez wątpienia do grona działaczy, których poświęcenie budowało siłę obozu wszechpolskiego w […]

Motas: Rachunek z Kremla

Konsekwentne i długotrwałe wysiłki rodzimej klasy politycznej na polu skrajnie antyrosyjskiej polityki historycznej przyniosły w końcu długo oczekiwany, acz niespodziewany w tym momencie skutek. Rosja, głosem swoich najwyższych przedstawicieli, włączyła się do chóru państw podnoszących wobec Polski zarzut przyczynienia się do zagłady Żydów w czasie ostatniej wojny. Zasiliła tym samym współczesną oś Waszyngton – Jerozolima – Berlin, zapoczątkowaną przed ponad półwieczem przez ówczesną RFN i Izrael. Rosja wystawiła tym samym Polsce rachunek za wieloletnie działania, mające na celu jej zdyskredytowanie. Za zrównanie ZSRR z III […]

Motas: Polanicka „trylogia” Stanisława Kozickiego

Pozycja zatytułowana „Pół wieku polityki demokratyczno-narodowej (1887-1939)” stanowi jedną z trzech monumentalnych prac, napisanych przez Stanisława Kozickiego w Polanicy Zdroju w latach 50-tych XX wieku. Na swoistą polanicką trylogię składają się, poza wymienioną, fundamentalna „Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907)” oraz „Pamiętnik 1876-1939”. Pierwsza z wymienionych pozycji ukazała się w Londynie w 1964 r. nakładem tygodnika „Myśl Polska”, druga już w kraju (Słupsk 2009), w dużej mierze dzięki staraniom pierwszego biografa polityka, nieżyjącego już profesora Mariana Mroczki. Omawiana praca, której rękopis zdeponowany był w Zakładzie Narodowym […]

Motas: Paszkwil na Doboszyńskiego

29 sierpnia br. minęła 90. rocznica śmierci wybitnego działacza i ideologa obozu narodowego inż. Adama Doboszyńskiego. Stała się ona pretekstem dla „Gazety Wyborczej” do przypomnienia sylwetki tego polityka. W dodatku historycznym „Ale Historia” z 26 sierpnia br. w artykule zatytułowanym „Prawie jak Mussolini” Krzysztof Janicki zarysował postać autora „Gospodarki narodowej”. Dodatkowym asumptem dla napisania tekstu stały się, jak można się domyślać, niedawne działania, mające na celu uhonorowanie osoby polityka, m.in. odsłonięcie tablicy pamiątkowej oraz nadanie jego imienia ulicy w rodzinnych Chorowicach. Niedawno też Prezydent Andrzej […]

Motas: Wokół politycznego spadku po Wielopolskim

Nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego ukazało się wznowienie fundamentalnego dzieła prof. Adama Mieczysława Skałkowskiego zatytułowanego „Aleksander Wielopolski (1803-1877) w świetle archiwów rodzinnych”. Praca pierwotnie ukazała się w roku 1947 nakładem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Na pierwsze wydanie pracy składały się trzy tomy, obecne zaś podzielone zostało na dwa (pierwszy i drugi tom oryginalnego wydania połączone zostały w jeden). Praca pomimo upływu ponad siedemdziesięciu lat od momentu jej publikacji wciąż stanowi jedną z najważniejszych pozycji dotyczących omawianej problematyki. Autor wstępu do najnowszego wydania pracy dr Mariusz Nowak […]