Graban: Wspomnienie prof. Andrzeja Piskozuba

Zmarł prof. Andrzej Piskozub – wybitny polski badacz dziejów cywilizacji, historyk geografii, ekonomista transportu i geopolityk. Jego śmierć w dniu 10 lutego, w 5 dni po swoich 88 urodzinach, dokładnie w rocznicę zaślubin Polski z morzem nadaje jej charakter symboliczny. Prof. Piskozub, jak mało kto, wiele poświęcił w swych pracach idei Polski morskiej, która w swoim dziejowym pochodzie stopniowo odzyskuje zachodnie rubieże i szeroki dostęp do morza. Prof. Andrzej Piskozub wniósł ogromny wkład w dzieło uzasadnienia lokalizacji Polski przesuniętej silnie na zachód i jej piastowskich […]

Graban: Wzorcowa wspólnota obywatelska czy „mała Sycylia” – spór o tożsamość Trójmiasta i jego społeczno-medialny odbiór

W ostatnich dniach Polacy musieli się zmierzyć z dwoma wydarzeniami o znacznej sile rażenia  medialnego. Oba z nich miały związek z Trójmiastem, jego tożsamością i odbiorem w oczach obywateli. Pierwsze związane było z drugą rocznicą zabójstwa prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, która stała się okazją do ponowienia wzajemnych oskarżeń przez dwie strony polskiego sporu politycznego o odpowiedzialność za tą tragedię, opieszałość wymiaru sprawiedliwości w jej wyjaśnianiu itp. Drugie wyznaczyła projekcja filmu dokumentalnego Sylwestra Latkowskiego „Taśmy Amber Gold: Układ Trójmiejski nie umiera nigdy”. Projekcja filmu niemal dokładnie […]

Graban: Czym była „Solidarność”? W poszukiwaniu endeckiego tropu interpretacyjnego

Obchody rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce ponowiły dyskusje wokół istoty „Solidarności” i tego co się wydarzyło w grudniu 1981 roku. W refleksji tej uczestniczyła też prawa strona debaty intelektualnej. Nie mam oczywiście na myśli PiS-u i Instytutu Pamięci Narodowej, bo opinie tych środowisk w kwestii stanu wojennego i „Solidarności” są oczywiste i powszechnie znane, lecz poglądy artykułowane w prawicowych środowiskach niszowych takich jak „Myśl Polska” czy portal Konserwatyzm.pl. To w tych środowiskach dominuje narracja bardzo nieprzychylna związkowi zawodowemu „Solidarność”, która odmawia znaczenia przemianom zainicjowanym […]

Graban: W obronie rozpieszczanych zwierząt !

„Uwaga. Zły pan” – takie hasła widnieją od jakiegoś czasu na plakatach umieszczonych w gablotach wiat przystankowych w naszym kraju. Plakat w sposób sugestywny przedstawia wychudzonego psa, będącego zapewne ofiarą złego – oględnie mówiąc – traktowania ze strony swego nieludzkiego pana. Na innych wiatach widzimy łzy psa przypominające ogniwa łańcucha. Jak się dowiedziałem z Internetu plakaty zostały wyselekcjonowane w ramach 20-tej edycji konkursu galerii Plakatu AMS. Głównym punktem projektu są otwarte konkursy na plakat o tematyce społecznej i kulturalnej. Tym razem konkurs realizowany była pod […]

Graban: Czy koncepcja „Międzymorza” rzeczywiście jest sprzeczna z polskim interesem narodowym?

Od jakiegoś już czasu w prawicowych środowiskach nasilają się ataki na koncepcję „Międzymorza” nazywanego też „Trójmorzem”.  Ta mocno nagłaśniana przez kręgi rządowe idea miałaby rzekomo stanowić proste rozwinięcie niegdysiejszych koncepcji sanacyjnych. W powyższym ujęciu „Międzymorze” ma być geopolityczną atrapą, przy pomocy której Stany Zjednoczone chcą podsycać nastroje antyrosyjskie w Polsce. W zestawieniach tych jest wiele nieścisłości. Zapomina się, że „Międzymorze” jest koncepcją bardzo wieloznaczną, która może służyć legitymacji zarówno optyki endeckiej, jak i piłsudczykowskiej, zarówno piastowskiej, jak i jagiellońskiej – w zależności od rozłożenia akcentów. […]

Graban: Ruch Młodej Polski. O zapomnianej karcie pomorskiej myśli politycznej

Gdyby chcieć w jednym zdaniu skwitować klimat polityczny współczesnego Pomorza należałoby odwołać się do wszechogarniającego uczucia euforii, że region ten posiada obywatelski charakter i nie daje się ogłupić propagandzie płynącej z Warszawy. Stąd przez obywatelskość  rozumie się tu  sprzeciw wobec tendencji centralistycznych, a także ksenofobicznych i nacjonalistycznych promieniujących za sprawą Prawa i Sprawiedliwości. Nie chcę pisać o ostatniej inicjatywie firmowanej przez Fundację Batorego, a dotyczącej 21 tez zawierających propozycje zmian dotyczących funkcjonowania samorządów. Pozwolę sobie jedynie na drobną uwagę, że jest coś na rzeczy w […]

Graban: Myślenie magiczne Polaków

Tydzień Wielkiej Żałoby Narodowej na szczęście mamy już za sobą. Możemy odetchnąć z ulgą, powrócić do pracy i do normalności, pod warunkiem, że pamiętamy jeszcze co to jest  normalność. W życiu naszych rodaków, a zwłaszcza w przestrzeni społecznej tak wielkie znaczenie ma wiara w magię, że zaczynam wątpić czy potrafimy się jeszcze otrząsnąć z tego więzienia naszej wyobraźni i imaginacji. Po raz pierwszy zaobserwowałem to zjawisko w skali masowej w trakcie żałoby po śmierci papieża Jana Pawła II. Wszystkie polskie media, kanały telewizji publicznej i […]

Graban: Zabójstwo Adamowicza w kontekście polskiej wojny plemiennej. Wokół sensu wydarzeń tragicznych

  Zabójstwo Pawła Adamowicza dokonane podczas 27-go finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy stanowi kolejną odsłonę wojny polsko-polskiej. Jak wiadomo jest to wojna bezwzględna, która ma już wiele ofiar na swoim sumieniu by przytoczyć Barbarę Blidę, Andrzeja Leppera, ofiary ataku na biuro poselskie PIS w Łodzi z 2010 roku, ofiarę samospalenia Piotra S. przed Pałacem Kultury w Warszawie w październiku 2017 roku, nie mówiąc już o ofiarach katastrofy smoleńskiej. Niestety, tragedia w Gdańsku, podobnie jak i tamte tragiczne wydarzenia – jeszcze bardziej scementuje strony sporu i […]

Graban: Miłosierdzie czy sprawiedliwość? – roztrząsania wokół pożądanej reakcji na problemem pedofilii wśród księży

Artykułem tym chciałbym się odnieść do zjawiska wstydliwego i trudnego nie tylko dla Kościoła, ale i także dla ludzi prawicy, w pewnym sensie godzącego bowiem w zasady konserwatywnego poglądu na świat. Media ze szczególnym nasileniem donoszą ostatnio o skandalach pedofilskich, jakich mieli się dopuścić kapłani Kościoła Katolickiego na przełomie kilkudziesięciu lat. Wyłania się z tego ponury obraz zjawiska, które nie jest marginalne, lecz dotyczy tysięcy ofiar wśród nieletnich pochodzących z różnych krajów świata, choć zwłaszcza z Irlandii, Stanów Zjednoczonych czy Niemiec. Jak potwierdzają analizy zjawisko […]

Graban: Ci którzy cierpią i ci którzy rządzą światem. O paradoksach narodu wybranego

  Nigdy mnie specjalnie nie pociągał problem żydowski, podobnie zagadnienie wpływu Żydów na losy świata i to pomimo faktu, iż utożsamiam się z nurtem prawicowym. Po prostu swoją prawicowość wolałem wyprowadzać z podstaw światopoglądowych, aniżeli etnicznych bądź rasowych. Skoro jednak polska opinia publiczna wrze na gruncie relacji z Żydami, a dzieje się tak z wiadomych powodów – stąd też i mnie zmusiło to do przemyślenia raz jeszcze problemu żydowskiego i skreślenia paru poniższych uwag. Dla ostudzenia emocji zrobiłem to jednak z przymrużeniem oka. Zatem zaczynamy… […]