Krzan: Niespełniony sen Sarmatów o potędze

Połągę nad Morzem Bałtyckim, u ujścia rzeki o tej samej nazwie, oraz miasto Oczaków nad Morzem Czarnym, u ujścia Bohu i Dniepru, dzieli odległość 1500 km. W XV wieku oba porty pozostawały we władaniu państwa polsko-litewskiego. W tamtych czasach, od wschodniej granicy na krańcach Smoleńszczyzny, było do Moskwy nie więcej niż 200 km. Legendarne, z dzisiejszej perspektywy, Międzymorze było wówczas polityczną rzeczywistością w wyniku unii dwóch państw, Polski i Litwy, sprzymierzonych przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu i Moskwie. Swój niezwykły rozrost terytorialny Królestwo Korony Polskiej zawdzięczało Jagiellonom […]

Krzan: Międzymorze?

Rosyjska agresja na Ukrainę najdobitniej pokazała, w aspekcie geopolitycznym, jak kluczowym strategicznie obszarem w Europie jest pomost bałtycko-czarnomorski. Wydawało się, że Rosja będzie przejmować kontrolę nad Ukrainą stopniowo, podobnie jak nad Rzeczpospolitą w XVIII w., w kilku etapach. Stało się inaczej. Pełnoskalową wojną Rosja postanowiła podporządkować sobie Ukrainę całkowicie, podobnie jak niedawno uczyniła to z Białorusią. O decyzji Moskwy zdecydowało kilka czynników: 1) słabnąca pozycja Rosji wobec Chin, USA i Europy Zachodniej; 2) postępujące wzmacnianie militarnie i gospodarcze Ukrainy; 3) wzrastająca opozycja wobec systemu państwowej, […]

Krzan: Warszawa 1920 – Kijów 2022?

Już dwa dni temu, 25 lutego br., można było zauważyć, że agresja rosyjska na Ukrainę traci impet. Według rosyjskich planów od wczoraj Rosjanie powinni kontrolować Kijów, a nie opanowali nawet Charkowa, leżącego 50 km od granicy rosyjskiej drugiego ukraińskiego miasta w przeszłości mocno związanego z państwowością rosyjską (w 1886 r. na tamtejszym Uniwersytecie pierwszy rok studiów medycznych zaliczył J. Piłsudski). Specjaliści wojskowi (gen. W. Skrzypczak) dostrzegają rosyjskie błędy związane z dowodzeniem na poziomie taktycznym i słabe morale rosyjskiej armii. Jeżeli nie wydarzy się nic zaskakującego, […]

Krzan: Ukraina a polska racja stanu

Profesor Adam Wielomski skomentował na Facebooku mój tekst pt. „Polska w orbicie Anglosasów” „jako jeden (i chyba pierwszy) odmienny głos odnoszący się do obrony polskiej polityki wobec Ukrainy”. Uwaga ta skłoniła mnie do pewnego zastanowienia, natomiast po lekturze tekstu Jana Engelgarda, pt. „Fałszywi przyjaciele Ukrainy” (myslpolska.info z 27 lutego br.), napisanego w związku z uchwaleniem przez Sejm (cyt.) „kolejnej kabotyńskiej rezolucji w sprawie bezwarunkowego wsparcia dla Ukrainy”, przeciwko której był „tylko jeden poseł, w dodatku uznawany za dziwaka” (Grzegorz Braun), postanowiłem odnieść się szerzej do […]

Krzan: „Trójkąt lubelski”: Europa ośrodkiem siły ?

Wojna nerwów w sprawie Ukrainy trwa. Moskwa zaczyna nie wytrzymywać wywołanego przez nią napięcia, czego dowodem demonstracyjne opuszczenie posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ przez rosyjskiego ambasadora, po druzgocącej krytyce polityki Rosji wobec Ukrainy przez społeczność międzynarodową. Rosja, realizując swoją strategię „Europy od Lizbony do Władywostoku”, chciałaby rozmawiać „o swoim bezpieczeństwie” na „jej limitrofach” tylko i wyłącznie z USA, ponad głowami Europejczyków. I co ? I Moskwę spotkał przykry zawód, gdyż tak należy postrzegać negocjowany obecnie „trójkąt lubelski”: Londyn-Warszawa-Kijów. Można tę inicjatywę oceniać różnie, w pierwszej chwili […]

Krzan: Polska w orbicie Anglosasów

Warto zwrócić uwagę na wydarzenie w polityce międzynarodowej, potraktowane niesłusznie jako jedno z wielu związanych z kryzysem ukraińskim, a które w istocie – z polskiej perspektywy oraz na wielu płaszczyznach – stanowi przełom. Mowa o konferencja on line 24 stycznia br. prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena z przywódcami państw europejskich najbardziej zainteresowanych „kwestią ukraińską” (skąd my znamy to określenie ?), prezydentem Macronem, premierem Johnsonem, kanclerzem Scholtzem, prezydentem Dudą, premierem Draghi, sekretarzem generalnym Stoltenbergiem, szefową Komisji Europejskiej von der Leyen i przewodniczącym Rady Europejskiej Michelem. Z […]

Krzan: O Rosji inaczej czyli pakt Dmowski-Litwinow

Wiktor Jaroński – poseł ziemi kieleckiej do Dumy w latach 1906-1917, autor dobrze przyjętej przez Dmowskiego deklaracji Koła Polskiego z 8 sierpnia 1914 r., ogłoszonej 11 dni po wybuchu pierwszej wojny światowej wzywającej Polaków do opowiedzenia się po stronie Rosji i Ententy przeciwko Niemcom i Austro-Węgrom – był bohaterem wielu dowcipów. Jeden z nich, opowiedziany przez Dmowskiego po wspólnej podróży z Jarońskim we Włoszech, jeszcze przed wojną, zapisał we wspomnieniach Stanisław Kozicki: „Zatrzymali się Mediolanie. Usiedli obyczajem włoskim przy stoliku przed kawiarnią i popijali dobrą […]

Krzan: Dmowski o Ukrainie

W 2021 roku Ukraina ponownie znalazła się w centrum zainteresowania światowych mediów. Wydawało się, że Rosja cierpliwie odczeka na wyższy poziom napięcia w rywalizacji amerykańsko-chińskiej, które odwróciłoby uwagę świata od kolejnych rosyjskich celów na Ukrainie. Wypadki ostatnio przyspieszyły z kilku powodów. Pierwszy to czas, 7 lat mija od aneksji Krymu. Po drugie, ekipa Biden-Blinken porzucając wojenną retorykę Trumpa dąży, jak się wydaje, do złagodzenia konfliktu USA-Chiny i wypracowania modus vivendi z Państwem Środka. Bezprecedensowym natomiast wydarzeniem w stosunkach międzypaństwowych, i to jest powód trzeci, było […]

Krzan: Dmowski o Chinach

Rywalizacji USA – Chiny jest dzisiaj bezsprzecznie najsilniej działającą dominantą w stosunkach międzynarodowych. Zaproszenie w latach siedemdziesiątych Chin, przez Stany Zjednoczone, do systemu gospodarki światowej doprowadziło po czterdziestu latach do wyrównania dochodu narodowego (PKB) Chin i Ameryki. W wielkościach bezwzględnych szacowanych w dolarze amerykańskim Stany Zjednoczone nadal dzierżą palmę pierwszeństwa jednak uwzględniając parytet siły nabywczej, Chiny mają już wyższy dochód narodowy (23,3 bln USD w 2018 r. ) niż USA (21,4 bln USD). Ponadto PKB Chin rośnie rocznie dwa, trzy razy szybciej niż w USA. […]